
در گذر زمان همانطور که وجود اصطکاک در برخی موارد فوایدی را دارد ولی در اکثر موارد منجر به ایجاد مشکلاتی از جمله خوردگی، ساییدگی، خراشیدگی و غیره می شود، لذا نیاز است برای رفع این مشکلات قطعه ای ساخته شود که از به وجود آمدن این معایب جلوگیری کند. از جمله این قطعات می توان به بلبیرینگ اشاره کرد.
بلبرینگ ها گونه ای از یاتاقان ها هستند که بار های محوری، شعاعی و یا هر دو بار محوری شعاعی را تحمل می کنند البته شایان ذکر است بلبرینگ ها بیشتر بار شعاعی را تحمل می کنند، کلمه بال بیرینگ یا بلبرینگ از دو قسمت Ball به معنای گوی و Bearing به معنای تحمل کردن تشکیل شده است علت وجود یاتاقان و ساخت آن در تفاوت بین لغزش و غلتش است. اندازه یاتاقان ها استاندارد بوده و هر کدام برای مواردی خاص مورد استفاده قرار می گیرد که بیرینگ ها از نظر ساختمان داخلی به انواع یاتاقان های لغزشی، یاتاقان های غلتشی و یاتاقان های مگنتی مختلفی تقسیم می شوند.
بلبرینگ ها با دارا بودن ساچمه های گرد به عنوان عضو غلتشی قادرند اجزای چرخان و نوسانی موجود در سیستم درگیر مانند شافت و یاتاقان ها را با حداقل اصطکاک بار و نیرو های ایجاد شده، منتقل کنند. این خصوصیات در بلبرینگ باعث افزایش عمر مفید قطعات، سرعت، کاهش ایجاد گرما و کاهش صدا در حین کارکرد دستگاه می شود.
انواع بلبرینگ
در ادامه به مباحثی مانند انواع بلبرینگ، بلبرینگ چیست و کاربرد بلبرینگ خواهیم پرداخت.
کاربرد بلبرینگ
- نگهداری محور به طوری که از لقی و لق زدن آن داخل بدنه جلوگیری کند.
- جلوگیری از حرکت جانبی محور و برخورد قسمت های متحرک و ثابت
نوع تحمل بار هایی که بر بلبرینگ ها وارد می شود:
- شعاعی: این نوع یاتاقان ها محور را در زمان تغییر دور و بار در مرکز قرار داده و بار شعاعی را تحمل می کند، این نوع یاتاقان ها نباید در برابر چرخش مقاومتی از خود نشان دهند که در صورت بروز این امر سیستم منجر به کاهش راندمان می شود. از انواع این یاتاقان ها می توان به بیرینگ های شیار عمیق و خود تنظیم و یاتاقان ها و بلبرینگ های لغزشی اشاره کرد.
- محوری: این نوع یاتاقان ها بار محوری را تحمل کرده، به این نوع بیرینگ ها، بلبرینگ کف گرد نیز می گویند، زمانی که نیروی محوری کم باشد از این نوع بلبرینگ ها می توان استفاده کرد.
- شعاعی محوری: این نوع یاتاقان ها علاوه بر تحمل بار شعاعی بار محوری را نیز تحمل می کنند که می توان به بلبرینگ های تماس زاویه ای یک ردیفه-دو ردیفه اشاره کرد، در بعضی موارد نیز از یاتاقان های تماس زاویه ای یک ردیفه به صورت دو تایی به حالت رو به رو – پشت به پشت و یا پشت سرهم استفاده کرد.
بلبرینگ شیار عمیق یا شش هزاری
این نوع از محصولات به دلیل طراحی ساده، غیر قابل تفکیک و قدرت کارکرد مناسب در سرعت های زیاد دارای کاربر متنوعی می باشد.
بلبرینگ شیار عمیق SKF | بلبرینگ شیار عمیق NSK |
توضیحات بیشتر | توضیحات بیشتر |
بلبرینگ شیار عمیق INA | بلبرینگ شیار عمیق Koyo |
توضیحات بیشتر | توضیحات بیشتر |
بلبرینگ شیار عمیق Nachi | بلبرینگ شیار عمیق NTN |
توضیحات بیشتر | توضیحات بیشتر |
بلبرینگ شیار عمیق Timken | بلبرینگ شیار عمیق FAG |
توضیحات بیشتر | توضیحات بیشتر |
بلبرینگ شیار عمیق KG | |
توضیحات بیشتر |
مشخصات فنی
در بازار اصطلاحا به این محصول بلبرینگ شش هزاری (6000) یا همان ساده گفته می شود. این محصلات دارای انواع زیر می باشند:
انواع بلبرینگ شیار عمیق
- بلبرینگ شیار عمیق یک ردیفه
- بلبرینگ شیار عمیق دو ردیفه
- بلبرینگ شیار عمیق از جنس فولاد ضد زنگ
- بلبرینگ شیار عمیق سرامیکی
نوع تحمل بار
- بار شعاعی
- بار محوری (مقدار کم)
- بار مرکب شعاعی محوری
انواع واشر یا آب بند
واشر فلزی یا کاسه نمد واشر غیر مالشی: در محیط های که رطوبت وجود ندارد و بلبرینگ در حمام روغن نیست، واشر فلزی باعث جلو گیری از خروج گریس از بلبرینگ می شود. به دلیل در گیر نبودن با قسمت چرخان بلبرینگ سرعت در این بلبرینگ ها بالا می باشد. واشر فلزی با نماد 2Z , Z در شماره فنی بلبرینگ نمایش داده می شود.
واشر لاستیکی: در محیط هایی که بلبرینگ در معرض رطوبت می باشد باعث جلو گیری از نفوظ آب به داخل بلبرینگ و در نتیجه از زنگ زدن اجزائ داخل بلبرینگ جلو گیری می کند. واشر لاستیکی که با جنس وایتون و NBR است را با نماد 2RS و RS در شماره فنی بلبرینگ نمایان می کنند.
بلبرینگ شیار عمیق یک ردیفه یا بلبرینگ شش هزاری
این محصولات به دلیل دارا بودن شیار ساچمه ای عمیق و یکپارچه علاوه بر تحمل بار شعاعی، خاصیت تحمل بار محوری از هر دو طرف دارند. همانطور که پیش از این گفته شد، معمولا این محصولات با واشر فلزی و لاستیکی عرضه می گردند. تحمل بار شعاعی و بار محوری را از هر دو طرف از ویژگی این بلبرینگ ها می باشد.
انواع بلبرینگ شیار عمیق یک ردیفه
در زیر به معرفی انواع شیار عمیق به همراه پسوند و نماد می پردازیم:
- بلبرینگ با واشر لاستیکی جهت جلو گیری از نفوظ رطوبت، با پسوند 2RS
- کاسه نمد لاستیکی با لاستیک مصنوعی و یک واشر فلزی با پسوند و نماد Seals مشخص می شود.
- کاسه نمد فلزی با پسوند و نماد Z یک طرفه یا ۲Z دو طرفه بیرینگ مشخص می شود.
- بلبرینگ با جای خار جهت محکم شدن در فضای اشغالی کم که با پسوند و نماد NR مشخص می شود.
- در زمانی که صدای بلبرینگ حائز اهمیت باشد مثلا در لوازم خانگی با پسوند QE5 مشخص می شود.
نحوه استفاده بلبرینگ ۶۰۰۰
- در زمان جا زدن آن نباید شسته یا گرم شوند، چون در هر دو سمت دارای کاسه نمد بوده و با گریس پر می شوند.
- در صورت چرخش حلقه بیرونی بلبرینگ کاسه نمد فلزی احتمال نشت گریس وجود دارد.
- بلبرینگ با کاسه نمد لاستیکی افت سرعت دارند.
بلبرینگ شیار عمیق دو ردیفه یا دو تایی
طراحی شیار عمیق دو ردیفه مشابه طراحی شیار عمیق تک ردیفه می باشد و دارای شیار عمیق بدون وقفه ای هستند. در این نوع انطباق بین ساچمه و شیار عمیق بالا می باشد. تحمل بار در این بلبرینگ ها محوری و در دو جهت و نیز بار شعاعی می باشد. کاربرد این محصولات زمانی استفاده است که تک ردیفه شیار عمیق توانایی تحمل بار را ندارد. این محصولات نسبت به شیار عمیق تک ردیفه دارای قطر داخلی و خارجی کمی عریض تر هستند اما به طور قابل توجهی دارای ظرفیت بالاتری نسبت به بلبرینگ های تک ردیفه شیار عمیق هستند. کاربرد این بلبرینگ ها زمانی است که یک بلبرینگ قدرت تحمل بار کافی را ندارد. اصطلاحا با نام ساچمه گرد نیز معروف هستند. بسته به نوع قرار گیری توانایی تحمل بار محوری در یک طرف و دو طرف را دارند.
نحوه قرار گیری بلبرینگ دوتایی
نوع قرار گیری این محصولات برحسب کاربرد و تحمل بار محوری به همراه پسوند به شرح ذیل می باشد:
- پشت سرهم با بار محوری از یک طرف با پسوند و نماد DT
- پشت به پشت با بار محوری را از دو طرف تحمل، دارای استحکام بالا با پسوند و نماد DB
- حالت روبه رو با بار محوری از دو طرف، دارای استحکام کمتر نسبت به حالت پشت به پشت
بلبرینگ تماس زاویه ای یا هفت هزاری
در این نوع از محصولات که با نام بلبرینگ هفت هزاری (بلبرینگ 7000) نیز در بازار شناخته می شود، حلقه داخلی و خارجی نسبت به یکدیگر زاویه دارند و در نتیجه بار شعاعی و محور را می تواند تحمل نماید و همچنین هر چه میزان زاویه تماس بیشتر باشد در نتیجه میزان بار محوری قابل تحمل نیز بیشتر می شود. از جمله کاربری های این محصول می توان به استفاده در دستگاه تراش، CNC، فرز دور بالا و دیگر ماشین آلات صنعتی که نیاز به دور و قدرت بالا به صورت همزمان دارند، اشاره نمود.
بلبرینگ تماس زاویه ای SKF | بلبرینگ تماس زاویه ای NSK |
توضیحات بیشتر | توضیحات بیشتر |
بلبرینگ تماس زاویه ای INA | بلبرینگ تماس زاویه ای Koyo |
توضیحات بیشتر | توضیحات بیشتر |
بلبرینگ تماس زاویه ای یا هفت هزاری Nachi | بلبرینگ تماس زاویه ای یا هفت هزاری NTN |
توضیحات بیشتر | توضیحات بیشتر |
بلبرینگ هفت هزاری Timken | بلبرینگ هفت هزاری FAG |
توضیحات بیشتر | توضیحات بیشتر |
بلبرینگ تماس زاویه ای KG | |
توضیحات |
مشخصات فنی
نوع بار قابل تحمل شعاعی و محوری می باشد و در انواع زیر به شما عزیزان ارائه می گردد.
انواع بلبرینگ تماس زاویه ای یا هفت هزاری
- بلبرینگ تماس زاویه ای یک ردیفه
- بلبرینگ هفت هزاری دو ردیفه
- بلبرینگ تماس زاویه ای یا هفت هزاری با چهار نقطه تماس
بلبرینگ تماس زاویه ای یک ردیفه
نحوه نصب این محصولات معمولا به صورت دوتایی بوده و بار شعاعی و محوری در یک جهت را تحمل می نماید.
انواع بلبرینگ تماس زاویه ای یک ردیفه به همراه پسوند
- نصب به صورت تکی – بدون پسوند
- نصب به صورت تکی با پسوند CB
نحوه نصب بلبرینگ تماس زاویه ای یک ردیفه
- پشت سر هم جهت تحمل بار در یک سمت توسط هر کدام از آنها
- رو به روی هم جهت تحمل بار از دو طرف توسط یکی از آنها
- پشت به پشت جهت تحمل بار از دو طرف توسط بلبرینگ دارای استحکام بیشتر و برای تحمل بار ممان مناسب تر
نکات
- در اثر بار شعاعی اعمل شده به آن، نیروی محوری ایجاد می شود.
- عوامل تاثیرگذار در نحوه کارکرد آن عبارتند از تنظیم دقیق و انتخاب بار اولیه مناسب
- بالا رفتن دما و اصطحکاک به دلیل استفاده از بار ابتدایی بالا می باشد.
- به صورت متداول به صورت دو تایی مورد استفاده قرار می گیرند.
- عدم وارد شدن نیرو به یک بلبرینگ در آنهایی که به صورت دوتایی رو به رو یا پشت به پشت هم قرار دارند عامل بروز صدا و گسیختگی در لایه روان کار و ایجاد تنش بیشتر می شود.
- باید به نحوی نصب گردد که بار محوری سنگین تر به سمت شیار ساچمه خور وارد نگردد.
بلبرینگ تماس زاویه ای دو ردیفه
به این نوع دوبل یا کنی کاپ یا کنس و کاپ نیز گفته می شود. طراحی آنها به صورت پشت به پشت می باشد با این تفاوت که دارای عرض کمتری می باشند. نوع بار قابل تحمل بار در این محصولات شعاعی و محوری از دو جهت می باشد.
انواع بلبرینگ تماس زاویه ای دو ردیفه (همراه پسوند)
- پسوند A: پنجره ساچمه از جنس پلی آمید با قابلیت تحمل بار محوری از دو طرف به علت دارا بودن شیار ساچمه خور
- پسوند E: قدرت تحمل بار بالاتر به علت دارا بودن شیار ساچمه خور
- با واشر فلزی
- با واشر پلاستیکی
نکات
باید به نحوی نصب گردد که بار محوری سنگین تر به سمت شیار ساچمه خور وارد نگردد.
بلبرینگ تماس زاویه ای با چهار نقطه تماس
شیار این نوع همانند بلبرینگ یک ردیفه تماس زاویه ای می باشد و فضای محوری کمتری برای نصب را نیاز دارند و حلقه داخلی آن دو تیکه می باشد که امکان استفاده بیشتر را به وجود می آورد که می تواند بار بیشتری را تحمل کند این نوع بلبرینگ ها برای تحمل بار های خالص محوری یا بار های محوری غالب بر بار های شعاعی در هر دو جهت مناسب می باشند.
بلبرینگ تماس زاویه ای با چهار نقطه تماس برا اساس استاندارد جهانی بیرینگ با پیشوند QJ و Q نام گذاری می شوند.
Q: در بلبرینگ تماس زاویه ای با چهار نقطه تماس اگر رینگ بیرونی به دونیم تقسیم شود با پسوند Q در شماره فنی مشخص می شود.